شاطره داروگیاهی

یکی از این گیاهان دارویی که می توان از آن به عنوان یک داروی مفید برای بهبود بیماری‌های کبدی و صفراوی نام برد، گیاه شاه تره است.
شاه تره که دارای نام های دیگری چون فالینوس، پیت پاپارا، هلیانه، سلطان البقول، سفیا، شیتره، خاص تره و.. می باشد، گیاهی است علفی، کوتاه با برگ های ریز و با بریدگی های ریز و گل های کوچک که خوشه انتهایی آن به رنگ بنفش مایل به قرمز است و چند نوع مذکور در کشور ایران به طور خودرو در باغ های انگور و کنار دیوار ها و زمین های نرم و متروک می روید و در اردیبهشت و خرداد گل می دهد.
طبیعت شاه تره گرم و تر است. اطبا ایرانی آب جوشانده برگ های شاه تره و یا مایعی که از برگ های تازه آن می گیرند را برای شستشو زخم ها به خصوص زخم های سوداوی و جرب استفاده می نمایند.
شاه‌ تره یا شاتره با نام علمی Fumaria officinalis گیاهی از تیره شاه‌ترگان (Fumariaceae)، علفی یکساله با ساقه‌ ای شکننده کوتاه و شاخه دار است. دارای گل‌ های نامنظم و برگ های بریده‌است که چون با دست نرم کنند بوی دود می‌دهد. در طعم او تلخی است. در ایران این گیاه اغلب در دامنه های زاگرس بخصوص در دشت های (بیجار کردستان) و (اقلیم فارس) یافت می‌شود. در گویش عام به شاطره نیز شناخته می‌شود. شاتره از زمان عهد عتیق شناخته شده و در کتاب های “خواص گیاهان” مربوط به قرون وسطی توصیف شده است. این گیاه در طب سنتی، برای درمان اگزما و بیماری های دیگر پوستی به کار می رفته است، هم چنین به عنوان ملین و مدر مصرف می شده است. در دهه ی گذشته، این گیاه دوباره مورد توجه قرار گرفت، زیرا بنا به گزارشاتی، به احتمال زیاد عصاره ی آن در بهبودی بیماری های قلبی- عروقی و دستگاه کبدی- صفراوی موثر است. این گیاه بومی اروپا و آسیاست. در کنار جاده ها به عنوان علف هرز مزارع می روید و بیشتر توسط کشور های شرقی اروپا صادر می گردد.

شاتره و کاسنی

کاسنی و عرق کاسنی، از دیرباز در میان ایرانیان جایگاه و منزلتی خاص داشته و همه مادربزرگ ها، در میان تمام شیشه های عطر و ادویه در مطبخ خانه هایشان، یک قرابه کوچک، عرق کاسنی را در کنار شاتره، گل گاوزبان، نعناع و … نگه داری می کردند. تصفیه خون و شستشوی کبد از جمله خواص کاسنی و عرق آن است. این گیاه یکی از گیاهان دارویی موثر است که در انواع مختلف در طبیعت وجود داشته و همه اجزای آن خواصی بسیار مفید برای بدن دارد، البته اگر به اعتدال مصرف شود.
ترکیب کردن مقداری عرق شاتره با عرق کاسنی، باعث شفافیت و زیبایی پوست شده و تاثیر فوق العاده ای در از بین رفتن جوش های دوره بلوغ دارد. اگر ترکیب عرق شاتره و عرق کاسنی به نسبت مساوی مخلوط و به جای آب میل شود اثری به نسبت بیشتر از عرق شاتره به تنهایی دارد.

خواص شاهتره

شاهتره از دسته سبزیجات است که سرشار از ویتامین ث بوده. برای درمان بیماری های پوستی استفاده از عرق شاهتره بسیار مفید می باشد. یرقان از دسته بیماری هایی است که با خوردن شاهتره تسکین می یابد، همچنین دم کرده این گیاه برای دفع سموم کبد بسیار مناسب است.

خوردن دم‎کرده شاه‎تره باعث می‎شود سمومی که در کبد جمع شده‎اند دفع گردد.
برای تقویت مزاج یک هفته از دم‎کرده استفاده نموده ۲ هفته استراحت مجدداً یک هفته استفاده کنید.
شاه‎تره از بین برنده سودا می‎باشد عرق آن ۱۰ صبح و ۵ بعداظهر استفاده گردد.
شاه‎تره صفرا را کم می‎کند از عرق آن صبح و بعدازظهر استفاده شود.
دم‎کرده شاه‎تره اشتهاآور است.
کسانی که بدن آن‎ها کهیر زده است شاه‎تره و سدر را با ماست مخلوط نموده بدن را بشویند.
برای درمان خنازیر ۲۰ گرم شاه‎تره در ۵۰۰ سی‎سی آب ۲۰ دقیقه دم‎کرده روزی ۳ فنجان میل شود.
شاه‎تره ادرارآور است.
آب برگ شاه‎تره با عسل و تمبرهندی مخلوط نموده برای تقویت معده و روده بسیار مفید است.
برای گرفتگی کبد و طحال از روش شماره ۱۶ استفاده شود.
برای جلوگیری از روییدن مژه‎هایی که بر می‎گردد (یعنی داخل چشم می‎رود) می‎توان از عصاره برگ شاه‎تره با عسل مخلوط نموده به مژه بکشید.
برای برطرف کردن جوش‎ها و زخم دهان جوشانده شاه‎تره را مزمزه کنید.
کسانی که یبوست دارند می‎توانند از دم‎کرده شاه‎تره استفاده کنند.
برای گزش زنبور می‎توان از ضماد شاه‎تره استفاده کرد.
برای درمان تبخال ۳۰ گرم گیاه شاه‎تره خشک را در ۵۰۰ سی‎سی آب جوشانده تبخال را بشویید.
برای بیماری‎های سرطان پوستی شاه‎تره مانند شماره ۲۲ زخم‎ها را بشویید.
برای عفونت لثه از دم‎کرده شاه‎تره مزمزه کنید.
خانم‎هایی که به سن یائسگی نرسیده‎اند ولی قاعدگی آن‎ها قطع شده است می‎توانند از دم‎کرده شاه‎تره به مدت ۸ روز در ماه استفاده کنند اگر چنانچه بعد از ۸ روز استفاده به مدت ۱۰ روز قاعدگی باز نشد سپس ۸ روز دیگر استفاده کنند مقدار مصرف ۳۰ گرم شاه‎تره در ۵۰۰ سی‎سی آب جوشانده شود این محلول در اختلالات قاعدگی زنان مؤثر است.
برای بواسیر از برگ شاه‎تره + برگ گردو به‎صورت ضماد بگذارید.
شاه‎تره مسهل اخلاط سه‎گانه می‎باشد، خصوصاً سودا و تلخی صفرا را از بین می‎برد همچنین سودای سوخته را.
برای چشم درد با رقیق شده شیره شاه‎تره چشم را بشویید.
کسانی که صورت آن‎ها برافروخته است می‎توانند از ریشه شاه‎تره به مدت ۸ روز نصف استکان صبح و نصف استکان بعدازظهر استفاده کنند.
برای شاداب شدن پوست مخلوطی از برگ کاسنی و شاه‎تره را کوبیده با کمی عسل و گلاب مخلوط کرده روی صورت بگذارید یا این که ترکیبی از عرق شاه‎تره و کاسنی همراه گلاب و عسل روی صورت بمالید.

ملاحظات مصرف

از مضرات آن می توان به کم کننده گویچه های خون، ایجاد ناراحتی ریوی و حصبه اشاره کرد.
همچنین مصرف آن برای زنان حامله مناسب نیست.
به یاد داشته باشید مصرف شاه‎تره نباید بیش از یک هفته باشد.